Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Reboulo(-bourealo)
Galium boreale
Rubiaceae
Nom en français : Gaillet boréal.
Descripcioun :La reboulo-bourealo trachis en coulounìo (que fai de fiéu -estouloun-) dins li prado umido de mountagno. Coume es un pau mai grando que lis àutri planto, se vèi pulèu eisa. Li flour, óudouranto, fan un brout pulèu sarra. Fai peréu proun de ramo courteto sus uno cambo bèn drecho. Se recounèis à si fueio verticillado pèr 4, en long e en lanço, e subretout emé si tres costo.
Usanço :Es uno planto diuretico (fai pissa). Emé li racino se fai uno tenchuro roujo.
Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : Verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galium
Famiho : Rubiaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 0,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Prado umido
- Palun
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Galium boreale L., 1753